Żeleźniak Russela (Phlomis Russeliana) to roślina pochodząca z otwartych terenów Turcji oraz Syrii, zwyczajowo nazywana szałwią jerozolimską lub ‘lampwick’ (w wolnym tłumaczeniu: ’knot lampy’). Dlaczego? Niektóre źródła podają, że w starożytności jej liści używano do formowania knotów lamp. Z kolei greckie znaczenie słowa ‘phlomis’, tłumaczone jest jako ’płomień’, doszukiwano się być może jakiegoś podobieństwa w przedziwnej formie kwiatów tej byliny. Mają one postać charakterystycznych piłeczek złożonych z żółtych okółek zawieszonych na pędzie kwiatowym w odstępie kilku centymetrów.
Dla mnie Phlomis Russeliana to zdecydowanie ‘płomień’ zakwitający żółtą barwą.
Jedna z dużych, silnych i łatwych w uprawie bylin. Woli niezbyt żyzną glebę. Nie potrzebuje także dużej ilość wody. Piękne, okazałe, sercowate liście magicznie wyglądają pokryte poranną rosą lub pierwszym szronem. Dzięki nim oczekiwanie na pierwsze kwiaty nie budzi zniechęcenia. Idealnie zadarnia teren, nie dopuszczając do kiełkowania niepożądanych roślin i zabezpiecza glebę przed nadmiernym parowaniem. Kiedy kwitnie, jego żółta barwa przyciąga trzmiele. Tylko one są w stanie dotrzeć do ukrytych głęboko zasobów nektaru. Jednak tym co uwiodło mnie najbardziej jest sposób w jaki ta bylina prezentuje się w ciągu całego roku. Struktura kwiatów, a właściwie główek nasiennych późną jesienią i zimą zupełnie zmieniła moje postrzeganie ogrodu.
Żeleźniak zjawiskowo akcentuje przemijalność pór roku! Pięknie się ‘starzeje’.
Myślę, że można pokusić się o stwierdzenie, że dojrzalszy zyskuje na atrakcyjności. Brąz jest bardzo bliski naturze, podobnie jak zieleń. Zieleń to afirmacja życia, odrodzenia i wzrostu. Brąz symbolizuje przemijalność, ale i spokój, stabilność i równowagę. Jest niezwykle ważną barwą w ogrodzie. Pauzą, pomiędzy kolejnymi porami wzrostu. Nadal trochę się go boimy, często usuwając już pierwsze jego oznaki – społecznie odbierane jako wyraz ogrodniczej niedbałości. Owszem, lubię kolor, lubię także sposób w jaki barwy pracują w połączeniu ze światłem, ale „brąz, to także kolor”, poparty dodatkowo mocną symboliką.
Żeleźniak nauczył mnie nie walczyć z naturą.
Nie ‘przyspieszać’ czasu, nie myśleć ogólnie przyjętymi kanonami i nie oczekiwać szybkich rezultatów. Zwolnić – zgodnie z nurtem ogrodowego Slow Life. Żeleźniak jest byliną, która nie zakwitnie w pierwszym sezonie, może także nie zakwitnąć w drugim sezonie. Czas jest jego siłą i największym sprzymierzeńcem. Przeprowadza nas przez całą paletę odczuć. Uczy cierpliwości i nieustannie podpowiada – daj sobie odpocząć, daj odpocząć naturze! Obserwuj.
Trudno byłoby mi zdecydować, czy sercem Żeleźniaka są kwiaty, czy może liście?
Jednak odnoszę się do niego z szacunkiem. Jest ekscentryczny, prawie bezobsługowy, zachwyca swoim wyglądem. Kiedy już zakwitnie, daje spory zastrzyk energii, nawet jeśli nie przepadacie za żółtą barwą kwiatów. Ma wszystkie cechy, którym hołduje idea ogrodów preriowych. Nie mogło go zabraknąć również w moich założeniach. Zestawiłam go z Prosem rózgowatym (Panicum virgatum ‘Shenandoah’), Ostnicą cieniutką (Stipa tenuissima ‘Pony Tails’ ), Jeżówką żółtopyłkową ( Echinacea simulata) i jednym z moich ukochanych Czosnków ozdobnych (Allium angulosum ‘Summer beauty’), o niewielkich kwiatach, niezwykle bogatych w pyłek i nektar. Dlaczego tak? Lubię łączyć mocne, wyraziste struktury, z delikatnymi, eterycznymi trawami. Obie formy zyskują wówczas na atrakcyjności. Rodzina Żeleźniaków obejmuje wiele ciekawych gatunków. Do moich założeń dodałam Żeleźniaka bulwiastego (Phlomis tuberosa ‘Bronze Flamingo’), uroczego, wyższego, ale nieco delikatniejszego kuzyna Russela. Różnice? Kwiaty, o fioletowej barwie, osadzone są na czerwono-brązowych łodygach. Czym mnie zaskoczy? Zobaczymy.
Żeleźniak russela – kilka przydatnych informacji:
wysokość: 60-90cm
szerokość: 30-60cm
termin kwitnięcia: wczesne lato
barwa kwiatów: jasnożółta
stanowisko: słoneczne, półcieniste
cechy: bylina strukturalna
szczególna atrakcyjność: kwiatostany (zwłaszcza po przekwitnięciu)
inne cechy: nie wymaga podpór, nadaje się na kwiat cięty i do suchych kompozycji florystycznych
Zainteresowany? zapraszamy do kontaktu oraz zapoznania się z naszą ofertą!